شناخت شیرآلات صنعتی از لحاظ حرکت

۱-۱- شیرهای خطی :

عضو مسدود کننده این شیرها با یک حرکت خطی باز یا بسته می شوند که معمولا بصورت عمودی می باشند.روش باز و بسته شدن این شیرها بدین صورت است که قطعه ای به نام ساقه (Stem) نیروی خارجی را به مجرابند وارد نموده و آنرا جابجا می کند. این عامل خارجی می تواند از طریق نیروی ماهیچه ای اپراتور باشد و یا یک عملگر . در مقالات بعدی درخصوص عملگرها بحث خواهیم کرد.

بسیاری از شیرهایی که در صنایع مختلف (به خصوص مایعات) بکار میروند از این دسته هستند مانندGate Valve , Globe Valve, Piston valve, Diaphragm Valve, Pinch Valve ولی بدلیل مشکلاتی که در ساختار آنها وجود دارد ، بسیاری از آنها با انواع Rotary جایگزین شده اند ؛ مانند جایگزین شدن Gate با Plug . در زیر ۴ نوع شیر فوق الذکر نمایش داده شده است .

۱-۲- شیرهای دورانی :

عضو مسدودکننده جریان این شیرها با چرخش حول محور عمودی شیر مسیر عبور سیال درجریان را باز و یا بسته می نماید. سطح مقطع این مجرابند ها معمولا دایروی است و در موارد خاص ممکن است بخشی از کمان یک دایره باشد. بنابر این مجرابند باید یک استوانه (Cylindrical Plug Valve) ، مخروط (Taper Plug Valve)، کره (Ball Valve) یا بخشی از آنها (Eccentric Plug Valve , C-Shape Ball Valve) باشد.

این دسته شیرها معمولا با یک چرخش ۹۰ درجه باز یا بسته می شوند و به همین علت به آنها Quick Opening نیز طلاق می شود و بهمین دلیل که سریع باز یا بسته می شوند امروزه کاربرد بسیار فراوانی پیدا کرده اند و انواع آنها برای شرایط مختلف کارکردی طراحی و ساخته شده اند و امروزه تا سایز ۲۰ اینچ و تا کلاس ۶۰۰ در داخل کشور تولید می گردند. میدانید که همه ما تمایل داریم با یک چرخش ربع دایره (شیر اصلی گاز منزل) شیر را باز و بسته کنیم تا چندین دور کامل (مانند فلکه آب منزل(.

بنابراین برای شرایط مخاطره آمیز و نیز سیالات قابل اشتعال (مانند گاز طبیعی) بهتر است از این نوع شیرها استفاده گردد. خوب است بدانبد کلیه شیرهای خطوط لوله انتقال گاز جزء این دسته هستند.

شیرهایی که جزء این دسته هستند می توان به Ball , Plug , Butterfly اشاره نمود که در زیر مشاهده می نمایید