روانکاری قسمت های مختلف شیر آلات

روانکاری و نگهداری شیرآلات صنعتی

زمانی كه شير آلات عملكرد مناسبي نداشته باشند (به سختي باز و بسته شود يا داراي نشتي از سيت باشد)، اولين راه حل، تميزكاري داخل آن و تزريق مواد روانكار يا آببند كننده به داخل آن است. اصولا هدف از روانكاري شيرها عملكرد آسان آنها و جلوگيري از خوردگي و از بين رفتن شيرها مي باشد. چرا كه به دفعات اتفاق افتاده است كه شيرها در اثر عدم روانكاري كارايي خود را از دست داده و فقط در حكم يك لوله رابط عمل مي كند كه اين بسيار خطرناك خواهد بود. وقتي ما نياز داريم در مواقع اضطراري جريان را قطع كنيم و يا آن را برقرار سازيم مستلزم اين خواهد بود كه شير به راحتي باز و بسته شود.

شايد زمان كافي براي آن موجود نباشد كه ما از لوازم جانبي براي باز كردن يا بستن شير استفاده كنيم و بدليل عدم روانكاري موجب بوجود آمدن حادثه اي ناگوار در صنعت گرديم. در این مطلب ابتدا با انواع روان کننده و کاربرد آنها آشنا می شویم و سپس به مقدار استاندارد استفاده از روان کننده و انتخاب نوع آن بر حسب شرایط و همچنین مشکلات ناشی از عدم روانکاری پرداختیم،و سپس نتیجه گرفتیم روان کننده در صنعت شیرآلات بسیار مهم و ضروری می باشد.

گريسهاي كهنه و رسوبات سيال سرويس باعث جام شدن يا افزايش گشتاور مخصوصا در شيرهاي توپي ،شيرهاي سماوري و شيرهاي دروازه‌اي خطوط لوله مي‌گردد که ممکن است بسیار خطرناک باشد.همچنین برنامه اي دوره اي براي روانكاري شيرها بايستي در نظر گرفته شود كه مي توان از آنها به بازديدهاي ايمني ماهيانه كه واحدهاي عملياتي مختلف انجام مي دهد اشاره كرد كه پس از بازديد ايمني و اطمينان از عملكرد خوب يا نا مناسب شير براي آن برنامه اي تنظيم خواهد شد . كه روانكاري آن صورت گيرد ولي بطور مرتب لازم است كه هر شير بر اساس نظريات شركت سازنده كه در مورد روانكاري شيرها ارائه مي كند مورد عمل قرار گيرد در ادامه به بررسي انواع روان کننده و نحوه روانكاري و مقدار آن در شيرهاي شركت Cameron مي پردازيم و بقيه شيرها را به اين مطالب تعميم مي دهيم.

برخی از شیرآلات بواسطه ساختار اختصاصی خود نیاز به سرویس نگهداری های دوره ای دارند قسمت عمده عملیات سرویس شیرآلات خصوصا” شیرهای سماوری و دروازه ای با عضو مسدود کننده تخت ، تزریق کلینر و یا مواد روانکاری و آب بندی می باشد. در برخی دیگر از شیرآلات باید درهنگام بروز نشتی تزریق مواد آب بندی انجام گردد شیرهای توپی از این گروه می باشد.اصلی ترین موضوع در انتخاب گریس ، روغن پایه آنها می باشد. تزریق گریس های پایه نفتی در شیرآلات صنعت نفت و گاز بیهوده و در پاره ای از موارد مضر می باشد. تزریق گریسهای پایه گیاهی بواسطه تاثیر پذیری بیش از حد در مقابل تعییرات دمایی ، گزینه مناسبی برای سرویس نگهداری نمی باشد. معمولا این نوع گریسها موجب بالا رفتن گشتاور شیر شده حتی موجب جام شدن شیر می گردند. بهترین گزینه برای تزریق در شیرآلات ، محصولاتی هستند که دارای پایه سنتتیک می باشند. این محصولات در مقابل تغییرات دمایی ، خاصیت ثابتی داشته و در تمامی حالات مناسبترین فیلم گریس را بر روی عضو مسدود کننده جریان ایجاد می کنند.

استفاده از این گزینه ها موجب افزایش طول عمر شیرآلات خواهند گردید. انواع گریس های آب بندی و روانکاری و مواد پاک کننده شیرآلات VALVE CLEANER روغن پایه این محصولات SYNTHETICبوده و در سرمای زیر صفر سفت نشده چسبندگی خود را ازدست نمی دهند. به همین دلیل برخلاف برخی از محصولات که در ایران عرضه می شوند ،موجب بالا رفتن گشتاور شیرها نخواهند گردید.

این مواد آب بندی و روانکاری مطابق ASTM D 566 ، ASTM D 217 ، ASTM D 4048 ،ASTM D 1264 ، ASTM D 445 ، ASTM D 2270 ، DEF STAN 91-6/4 ANNEX A ، DEF STAN 91-6/4 ANNEX B ،DEF STAN ANNEX 91-6/4 ANNEX Cدر پژوهشگاه صنعت نفت موردآزمایش قرار گرفته است. گریس های آتلانتیک جهت سرویسهای گاز طبیعی- بوتان – پروپان – LPG – اسیدها- آروماتیکها – حلالهای پایه نفتی و نفت کوره (سیاه ) هیدورکربنها- محلولهای آبدار وبخار- مواد ترکیب شونده قابل اشتعال- همچنین سرویسهای عمومی و انواع آلاینده هائی احتمالی درون خط لوله با درجه حرارت بالا طراحی گردیده است. گریس های پر مصرف در صنعت شامل موارد زیر است:

• گریس آب بندی نشتی های شدید کانال جریان و اطراف ساقه (آب بند سنگین) PTFE SEALANT & LUBRICANT ATLANTIC

این گریس آب بندی دارای ذرات بسیار نرم تفلون (PTFE) و روغن پایه سنتتیک بوده و بطور انحصاری برای رفع نشتی در شیرهای توپی و سماوری و آب بندی کانال جریان و یا محل پکینگ ها ی اطراف ساقه ، طراحی گردیده است . آتلانتیک شماره ۲ خمیری شکل بوده و فقط بصورت استیک عرضه می گردد.

خصوصیات گریس عبارتند از:

۱-رنگ قهوه ای Color Reddish Brown

۲- بافت چسبناک و گرانول Texture Viscous and Granular

۳- روغن پایه مصنوعی سینتتیک و قوام دهنده Base Oil and Thickener Synthetic

۴- پل زدن عامل PTFE لایه های فلورید رزین Bridging Agent PTFE Fluorocarbon Resin

۵-رنج تحمل دمای بین ۰تا ۵۰۰ فارنهایت Service Range 0 F to 500 F

۶-رنج تحمل فشار تا ۱۵۰۰۰ Service Pressure 15,000 PSI

• گریس چند منظوره روانکار – آب بند برای شیرهای تعمیر شده و سالم ATLANTIC VALVE CHEAT-HER ATLANTIC

این مواد روانکار آببند سنتتیک ، در شیرهای جدید و قدیمی کاربرد داشته و ضمن روانکاری، آب بندی بسیار مناسبی را ایجاد خواهد نمود . کاربری های گوناگون این گریس و رفع نیازمندیهای مختلف با یک محصول، رضایت تیم های متخصص سرویس نگهداری شیرآلات را در پی داشته است. استفاده از این محصول در شیرهائی که دچار نشتی شده اند ویا بواسطه گشتاور بالا و یا جام شدگی ، تعمیر شده اند، جزو بهترین گزینه ها خواهد بود . خاصیت روانکاری در کنار آب بندی ، تشکیل فیلم گریس بسیار عالی ، ویسکوزیته مناسب و سهولت در نفوذ و پر کردن شیارها ، موجب طول عمر شیرآلات گردیده، دامنه واستفاده از این محصول را گسترش داده است . این گریس در مواجهه با سیال عبوری به مرور کلوخه نشده و در دماهای پایین دچاریخ زدگی و در نتیجه بالا رفتن گشتاورنخواهد گردید.رنگ آن قهوه ای و رنج تحمل دمای آن بین ۰تا۷۰۰ فارنهایت است.

• گریس روانکار ، آب بند ( آب بند سبک ، بسیار مناسب برای مناطق سردسیر ) VALVE LUBRICAVT & SEALANT ATLANTIC

این مواد سنتتیک دارای ذرات نرم و بسیار ریز PTFE بوده و موجب روانکاری و آب بندی نشتی های خفیف خواهد گردید . خاصیت روانکاری بسیار عالی و تشکیل فیلم گریس در کنار ذرات PTFE کاربرد این گریس را افزایش داده است. مقاومت شیمیایی خوب و کاهش خوردگی درون شیرآلات از مشخصات برتر این محصول بوده و با عنایت به عدم تغییرشکل در دماهای بسیار پائین ، بهترین گزینه برای روانکاری شیرآلات نصب شده در مناطق سردسیر کشور می باشد. این گریس خصوصا”جهت استفاده در شیرهائی که دارای محفظه بدنه (CAVITY) هستند پیشنهاد گردیده است. همچنین برای شیرهای کرایژنیک نیز پیشنهاد می شود از این گریس استفاده شود.

• گریس روانکار، آب بند(آب بند متوسط) VALVE LUBRICAVT & SEALANT ATLANTIC

این مواد دارای ذرات ریز PTFE بوده و موجب روانکاری و آب بندی نشتی های متوسط خواهد گردید . خاصیت روانکاری عالی و تشکیل فیلم گریس در کنار ذرات PTFE کاربرد آن را در شیرهائی که در وضعیت نرمالی قراردارند، افزایش داده است . این گریس با روغن های پایه سنتتیک تولید شده و کاملا” غیر سمی و سازگار با محیط زیست می باشد. مقاومت شیمیایی خوب و کاهش خوردگی درون شیرآلات از مشخصات برتر این محصول می باشد. ذرات تفلون به همراه روغن پایه سنتتیک خط و خش های روی عضو مسدود کننده را پر نموده موجب کاهش گشتاور و رفع نشتی خواهد گردید. این گریس خصوصا”جهت استفاده در شیرهائی که دارای محفظه بدنه (CAVITY) هستندپیشنهاد گردیده است.رنج تحمل دمای آن بین ۰تا۵۰۰ فارنهایت است.

• گریس روانکاری و آب بندی مقاوم در مقابل حلال ها LUBRICANT & SEALANT Gasoline & Solvent-Proof ATLANTIC

این گریس برای انواع شیرآلات سماوری و توپی که به هر دلیل دچار افزایش گشتاور گردیده اند، کاربرد داشته و ضمن روانکاری، بواسطه ویسکوزیته مناسب و تشکیل فیلم گریس عالی ، موجب آببندی و سهولت در عملکرد و افزایش طول عمر شیرها می گردد . این محصول روانکاری ۱۰۰% سنتتیک بوده فاقد گرافیت ، مولیبدن دی سولفاید ویا انواع فیلر بوده و دچار خشکی و یخ زدگی نخواهد گردید. رنج تحمل دمای آن بین ۰تا ۵۰۰فارنهایت می باشد.

• مواد پاک کننده داخل شیرآلات ATLANTIC VALVE CLEANER

این مواد برای از بین بردن کلوخه های گریس قدیمی درون شیر ، رفع جام و کاهش گشتاور طراحی گردیده است. حاوی مولیبدن دی سولفاید ، گرافیت ، حلال و مواد شوینده بوده و در شیرهای سماوری ، دروازه ای و توپی کاربرد دارد. این ژل نفوذگر دارای خاصیت حل کردن رسوب های مضر و ناخواسته باقیمانده در شیر بوده و فضا را برای جایگزین کردن مواد روانکار فراهم می نماید . اين ماده هيچ اثري بر روي قطعات فلزي و غير فلزي شيرها و اكثر سيالات بويژه تركيبات هيدروكربني (به غير از اكسيژن) رانداشته و براحتي توسط گريس پمپ از محل تزريق گريس بر روي شيرها براي روانكاري آنها مورد استفاده قرار مي ‌گيرد. اين محلول قابليت استفاده براي شيرهاي توپي، سماوري و دروازه‌اي تروكاندوييت را دارا مي‌باشد.

روانکاری قسمت های مختلف شیر آلات

همانطور كه مي دانيد هر شير از دو قسمت اصلي بدنه و اجزاي متحرك تشكيل شده است و بديهي است كه هر دو قسمت آنها بايستي روانكاري گردند . در روانكاري خوب است كه عامل روان كننده را مطابق مشخصات سازنده مصرف كنيم و مقدار آن نيز طبق نظر سازنده باشد .حال به بررسي روانكاري قسمتهاي شير دروازه اي شركت كمرون مي پردازيم.

• روانکاری بدنه شیر آلات

عامل روان کننده ای که شرکت کمرون جهت شیرهای خود ارائه می دهد از نوع CL-14 یا TF-41 می باشد که در دمای ۲۰- تا ۲۵۰ فارنهایت کار می کند. البته برای کارکرد شیر در زیر دمای صفر درجه گریسی از نوع NS-14 پیشنهاد می شود. روانكاري بدنه جهت اين شيرها بعد از ده سيكل كه هر سيكل عبارتست از يكبار باز و بسته شدن شير انجام مي شود . براي روانكاري بدنه آن به شرح ذيل عمل مي كنيم:

– پوشش محل گريسكاري را از روي آن باز مي كنيم.

– از وسيله تزريق گريس استفاده كرده و آنرا روي محل نصب مي كنيم.

-علاوه بر روانكاري بعد از ده سيكل، بهتر است بعد از انجام عملياتي كه باعث عبور يك سيال غير متعارف نظير سيمان ، اسيد و يا مواد با ويسكوزينه بالا باشد نیز شیرها را روانکاوی کنیم.