شير يكطرفه نوساني (Swing Check Valve)

هنگاميكه اين شير كاملاً باز مي شود سيال بدون هيچگونه مقاومتي عبور مي كند و به محض افت فشار سيال ، شير بصورت خودكار مسير را مي بندد و از برگشت سيال جلوگيري مي كند.

ايجاد آشفتگي در جريان و افت فشار در اينگونه شيرها بسيار كم مي باشد.در فرآيند هايي كه در آنها از Gate Valve ها استفاده مي شود به دليل افت فشار كم در اطراف اين شيرها ، عموماً از شير يكطرفه هاي نوساني استفاده مي گردد.

شير يكطرفه هاي نوساني داراي ديسكي مي باشند كه در بالاي شير به بدنه قلاب شده است . شير يكطرفه هاي نوساني عموماً در خطوط پيوسته كه داراي Gate Valve مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرند. چون اين شيرها جريان آزاد نسبي را از خود عبور مي دهند.

اين شيرها براي خطوطي كه سرعت سيال پائين مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرند و در خطوطي كه داراي جريان ضرباني مي باشند نبايد از اين شيرها استفاده نمود.چون بطور پيوسته ديسك باز و بسته شده و كوبيده شدن آن باعث از بين رفتن متعلقات شير خواهد گرديد.

بطور كلي همانطور كه بيان شد اين نوع شير يكطرفه ها براي حالتي كه سيال حركت ضربه اي داشته و يا برگشت سيال سريع باشد گزينه مناسبي نمي باشد . از آنجائيكه اين شيرها داراي چندين قطعه بوده كه بوسيله اتصالاتي به يكديگر مرتبط گرديده اند لذا همين باعث گرديده كه در ميان ساير شير يكطرفه ها داراي كمترين استحكام باشند . علاوه بر اين در حالتيكه مجرابند حركت نسبتا بزرگي داشته باشد اين حالت مي تواند منتج به افزايش سرعت برگشت مجرابند گرديده و نيروي ضربه اي بزرگي را در حالت ناگهاني باز و بسته شدن بوجود آورد.

اين نوع شير يكطرفه ها را مي توان هم در حالت افقي و هم در حالت عمودي مورد استفاده قرار داد. (درحالت نصب عمودي بايد جريان سيال از پائين به بالا باشد تا نيروي جاذبه به بسته شدن مجرابند كمك نمايد.) همچنين بدليل سادگي تجهيزات تشكيل دهنده ، داراي تعميرات به نسبت ساده تري در مقايسه با ساير شير يكطرفه ها مي باشند.

از نكاتي كه بايد در اين گونه شيرها در نظر گرفت بوجود آمدن ضربه قوچي در آنها مي باشد . ضربه قوچي در اثر يك فشار موجي (Surge Pressure) خيلي بزرگ در هنگاميكه اين شيرها بسته مي شوند بوجود مي آيد. اين شيرها فاقد متعلقات محافظ در مقابل ضربه قوچي مي باشد. مجرابندها در اين شيرها بايد مسافت زيادي را جهت باز و بسته كردن شير طي نمايد. در يك فاصله زماني كوتاه در طي اين مسير توسط مجرابند كه مي خواهد مسير را ببندد اين امكان وجود دارد كه سرعت برگشت سيال در اين حالت كمي افزايش يابد هنگامي كه مجرابند در چنين وضعيتي قرار بگيرد ضربه قوچي بوجود خواهد آمد.

انتخاب شير يكطرفه بر اساس شرايط كاري:

شير يكطرفه ها ، شيرهاي اتوماتيكي هستند كه هنگامي كه جريان رو به جلو باشد باز شده و در هنگام برگشت سيال به عقب ، مسير عبور سيال را مي بندد . اگر چه شير يكطرفه ها داراي ساختاري ساده بوده ولي انتخاب نادرست نوع شير يكطرفه باعث بروز شرايط بحراني در مجموعه خواهد شد.

اولين گام در انتخاب يك شير يكطرفه ، تعريفي كامل از متعلقات و عملگرهايي است كه بر روي شير اثر مي گذارند كه شامل دما ، نوع سيال ، حداقل و حداكثر سيال عبوري ، افت فشار مجاز در درون شير ، ميزان جريان برگشتي ، ملزومات آب بندي ، محدوديت فضاي شير و موقعيت و وضعيت شير در سيستم پايپينگ مي باشد.