فاضلاب

انواع فاضلاب از نظر منشاء تولید:

انواع فاضلاب ممکن است خانگی، صنعتی، کشاورزی یا ترکیبی از آنهاباشد.از نظر ویژگیهای فیزیکی شیمیایی و بیولوژیکی و قدرت آلایندگی فاضلابها به چهار دسته تقسیم می گردند:

1. فاضلاب های ضعیف
2. فاضلاب های متوسط
3. فاضلاب های قوی
4. فاضلاب های خیلی قوی

اهمیت بهداشتی فاضلاب به عواملی نظیر وجود عوامل شیمیایی و عوامل بیماری‌زای زنده ومواد آلی متعفن که علاوه بر ایجاد بیماری‌های مختلف موجب انتشار بوهای آزاردهنده و نازیبا شدن محیط نیز می‌گردد، بستگی دارد.عوامل باکتریایی نظیر ویبریو کلرا، سالمونلا تیفی، سالمونلا پاراتیفی، شیگلا، باسیل سیاه زخم، لپتوسپیرا، عوامل ویروسی نظیر انواعی از هپاتیت‌ها، عوامل تک یاخته ای نظیر آمیب ژیاردیا و تخم انگل‌های پریاخته ای نظیر کرم شلاقی، آسکاریس و000 از طریق فاضلاب و لجن فاضلاب مصرف شده باعث ایجاد بیماری می‌شود.

از نظر اقتصادی علاوه بر اینکه آب تبدیل شده به فاضلاب به خودی خود غیرقابل استفاده شده است، خود نیز باعث آلودگی منبع آب سطحی و زیرزمینی می‌شود و باتوجه به اینکه دسترسی به آب به عنوان منبع وماده حیاتی محدود می باشد و با کمبود شدیدی که در جهان دارد در معرض تهدید قرار گرفته است. با توجه به مخاطرات بهداشتی و ملاحظات اقتصادی توجه به تولید، جمع آوری و بهسازی فاضلاب امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. پرداختن به امر کم خطر نمودن فاضلاب و یا انجام اقداماتی در جهت کاهش میزان آلایندگی آن به منظور تخلیه آن‌ها در محیط یا استفاده مجدد از فاضلاب، تصفیه فاضلاب نامیده می‌شود.

چرا فاضلاب را تصفیه کنیم ؟ سئوالی است که همه کارگزاران مرتبط با امر سلامت با آن مواجه هستند و بایستی به نحو منطقی و مقتضی با این سئوال و پاسخ مناسب آن آشنا باشند.

دلایل لزوم تصفیه فاضلاب:

می‌بایست قبل از اینکه در مرحله نهایی به آبهای پذیرنده ویا محیط دفع گردد، تصفیه شود تا اینکه:

الف) بیماری‌های واگیر ناشی از آلودگی‌های فاضلاب مهار و بهداشت عمومی تامین گردد.

ب) حفظ منابع آب، از طریق عدم آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و در صورت امکان استفاده مجدد از بخش عظیمی از آب مصرف شده برای مصارف خاص نظیر فعالیت‌های کشاورزی و پرورش آبزیان.

ج) حفظ محیط زیست: فاضلاب را به روش‌های متعددی تصفیه می‌کنند. در بین این روش‌ها، تصفیه زیست شناختی، رایج تر است. هدف از تصفیه فاضلاب به نوعی همان پاسخ سئوال " چرا فاضلاب را تصفیه کنیم" می‌باشد.ولی اگر به صورت ویژه به آن نگاه شود، هدف از تصفیه فاضلاب عبارت است از:

الف) تثبیت مواد آلی.
ب) تولید پساب قابل تخلیه در محیط و محافظت از محیط زیست.
ج) استفاده مجدد از آب و مواد جامد ناشی از تصفیه فاضلاب.

تجزیه و تثبیت مواد آلی موجود در فاضلاب اغلب از طریق فرایندهای زیست شناختی، به دو روش هوازی و بی هوازی صورت می‌گیرد.

روش‌های متداول هوازی در تصفیه فاضلاب:

لجن فعال، لاگول هوادهی، صفحات چرخان بیولوژیکی، حوضچه های جلادهی و صافی چکنده.

روش متداول بی هوازی در تصفیه فاضلاب عبارتند از:

سپتیک تانک، برکه های بی هوازی، UASB و 000 هر کدام از فرایندهای مزبور ممکن است مراحل مقدماتی و پایانی به صورت تکمیلی داشته باشند. از نگاه دیگر ممکن است مراحل تصفیه فاضلاب به صورت اولیه، ثانویه و پیشرفته انجام شود.