Types of flanges فلنجها
Types of flanges
فلنجها
فلنجها یكی از اتصال دهنده های لوله ها، شیر آلات و دستگاهها به یكدیگر می باشد. فلنج بصورت قطعه دیسكی شكل بوده كه همیشه بصورت جفت به كمك پیچ و مهره دو قطعه را به یكدیگر متصل می سازد و به آسانی باز شده و برای فشارهای كم و بالا مناسب می باشد.
آب بندی بین دو فلنج توسط لای(Gasket) كه در بین آنها قرار داده می شود انجام می گیرد. جنس فلنجها از فولاد و آلیاژهای آن و یا از چدن و سایر مواد ساخته می شود.
مطابق استاندارد، مشخصات فلنج كه شامل موارد ذیل می باشد باید بر روی فلنج حك گردد:
1- نام تجاری تولید كننده فلنج
2- سایز اسمی لوله(قطر خارجی لوله كه فلنج به آن جوش داده خواهد شد)
3- مقدار فشار قابل تحمل توسط فلنج (به آن كلاس فلنج هم گفته می شود)
4- شكل سطح فلنج(شكل سطح فلنج مهمترین قسمت تشكیل دهنده یك فلنج می باشد)
5- سوراخها(گاهی بعنوان ضخامت دیواره نیز بیان می گردد)
6- مواد تشكیل دهنده فلنج (مطابق استاندارد ASTM این عدد بیان كننده مشخصات مواد خام مورد استفاده برای تهیه فلنج می باشد.)
7- شماره یا كد مربوط به عملیات حرارتی صورت گرفته بر روی فلنج.
فلنجها بسته به نوع جنس متناسب با فشاری كه تحمل می كنند به كلاسهای مختلف به شرح زیر تقسیم می گردند:
1- رده بندی فشار مطابق استاندارد ANSI B16.34
مطابق این استاندارد فلنجهای فولادی وآلیاژهای آن به كلاسهای 150-300-400-600-900-1500-2500-تقسیم بندی می شوندكه این اعداد ماكزیمم فشار بر حسب PSI بوده كه فلنجها در حداكثر دمای مجاز می توانند تحمل كنند ومعمولا فشار كاركرد حدود 2.4 برابر اعداد فوق می باشد.(رابطه فشار با دما برای جنسهای مختلف در استاندارد فوق مشخص گردیده است)
2- رده بندی فشار مطابق استاندارد ISO
در این استاندارد فشار تحمل فلنجهای فولادی وآلیاژهای آن با PN نشان داده شده كه این نشان دهنده فشار اسمی بر حسب BAR می باشد .
بعنوان مثال PN30 یعنی فشار كاركرد فلنج 30 BAR می باشد.
3- رده بندی فشار براساس استاندارد API (6A-6B-6BX)
این نوع فلنجها دارای تحمل فشار بیشتری نسبت به فلنجهای گروهANSI بوده وبه كلاسهای 5000-3000-2000-15000-10000 رده بندی می گردند.
انواع فلنج
1- فلنج با سطح ساده(FLAT FACE)
در این نوع از فلنجها سطح یك فلنج كه باید در مقابل سطح فلنج دیگر قرار گیرد صاف می باشد .معمولا فلنجهای چدنی ویا فولادی كه در فشارهای كم كاربرد دارند از این نوع ساخته می شوند.
2- فلنج با سطح برجسته(Raised face)
در این نوع فلنجها سطح فلنج كه درمقابل فلنج دیگر قرارگرفته وبر روی آن لایی قرار داده می شود نسبت به سطح كلی فلنج برجسته تر ساخته می شود .
بر اساس استاندارد مقدار برجستگی درتمام اندازه ها برای كلاسهای 150و 300 برابر 1.6 mm وكلاسهای بالاتر برابر 6.4 mm می باشد.
در قسمت برجستگی ممكن است سطح كاملا صیقلی (smooth finish) ویا دارای شیار (serrated finish) باشد واین شیارها یابصورت هم مركز ویا حلزونی می باشد كه روش ساخت آن در استاندارد (mss-sp-6) مشخص گردیده است (معمولا عمق شیارها 0.4mm وفاصله آن از هم 0.8 mm می باشد)
3- فلنج نر وماده(Male & Female)
صفحه این نوع فلنجها كه بصورت جفت وجود دارد یكی دارای برامدگی (به ارتفاع6.4mm ) ودیگری تو رفتگی (به عمق 5mm) می باشد.
4- فلنج با صفحه دارای زبانه وشیاردار(Tongue & Groove facing)
این نوع فلنج نیز بصورت جفت وجود دارد وهمانند فلنج نر وماده بوده با این تفاوت كه قطر داخلی زبانه وشیار تا سوراخ فلنج (مسیر جریان) ادامه ندارد وبنابراین لایی (gasket) را روی قطر داخلی وخارجی خود نگه می دارد وهمین باعث می شود لایی(gasket) از خوردگی وفرسودگی محفوظ بماند. ساختمان زبانه وشیار مینیمم سطح لایی نوع مسطح را ایجاب می كند وبنابراین تحت فشار پیچها كمترین بار و ماكزیمم راندمان اتصالی (joint efficiency) ممكنه برای لائیهای مسطح را خواهد داشت .دراین نوع اتصال میزان برامدگی زبانه 6.4mm ومیزان عمق شیار برابر 5mm می باشد.